Bir
Türk zincir zırhı
Osman Bey;
Karacahisar,
Bilecik,
Yarhisar ve
Mudurnu'yu almıştır. Beyliğe adını veren
Osman Bey'dir.
Osman Bey,
Çobanoğulları Beyliği'nin
vâsalı olarak akınlarda bulunurken, bu beyliğin Doğu Romayla anlaşması
üzerine, bölgede Doğu Roma üzerine akınlarda bulunanlar, etkinliklerini
bu kez
Osman Bey'in bayrağı altında sürdürdüler. Bu durum yavaş yavaş
Osman Bey'i bağımsızlığa iten bir etken oldu.
Osmanoğulları Beyliği'nin genişlemesi,
Marmara bölgesindeki büyük Doğu Roma kentlerinden
Bursa'nın
1326'da Osmanoğulları Beyliği'nin eline geçmesiyle sürdü. Bursa'nın alınışını göremeden o yıl ölen Osman Bey'in yerine geçen oğlu
Orhan Bey zamanında da Osmanoğulları Beyliği'nin gelişmesi hızlandı.
Para bastırarak Osmanoğulları Beyliğini,
Osmanlı Devleti haline getirdi. Bursa'nın ardından Marmara bölgesinin öteki büyük Doğu Roma kentleri, İznik ve
İzmit de Osmanlılar'ın eline geçti. Osmanlı ilerlemesini durdurmak isteyen ve başında Doğu Roma İmparatoru
III. Andronikos'un bulunduğu bir Doğu Roma ordusu
Maltepe (Palekanon) Savaşı'nda bozguna uğratıldı (
1329).
Osman Bey döneminde, Osmanoğulları Beyliği yalnız Doğu Roma topraklarında genişlemişti.
Orhan Bey döneminde ise komşu Türk Beyliklerinin topraklarında da genişlemeye başladı. Böylece Osmanlılar hem
Karesi Beyliği'nin
donanmasına, hem Rumeli'ye geçiş için önemli bir takım noktalara, hem
de Rumeli topraklarını iyi tanıyan Karesi komutanlarına sahip oldular.
Osmanlılar Rumeli'ye Doğu Roma İmparatorluğu'nda Palaiologoslar ile
Kantakuzenoslar arasındaki taht kavgalarından yararlanarak, 1354'te
ayak bastılar. Osmanlılar'ın
Balkanlar'da ele geçirdikleri ilk üs
Gelibolu Yarımadası'nda
Çimpe Kalesi oldu. Orhan Bey'in yerine oğlu
I. Murat (
1362 -
1389) geçti. Doğu Roma o sıralarda iç karışıklıklar içindeydi. Kantakuzen,
Orhan Bey'den,
Çimpe Kalesi karşılığında yardım istedi. Orhan Bey, Doğu Roma Tekfurlarını (vali) bozguna uğrattı ve Çimpe'yi
Rumeli'ye
geçişte üs olarak kullandı. İznik ele geçince Orhan gazi tuğrasının
olduğu ilk Osmanlı parasını bastırtarak, tarihteki ilk padişah oldu.
Donanma ilk kez Orhan Bey zamanında kuruldu ve Osmanoğulları Beyliği,
Osmanlı Devleti haline geldi. Yine Orhan Gazi zamanında, 6 yıl süren
kuşatmanın ardından
Bursa alınarak başkent yapıldı.
I. Murat Hüdavendigar Balkan fetihlerini hızla sürdürdü.
1363'te
Edirne yakınlarında
Sazlıderedenilen yerde, Osmanlı ilerlemesini durdurmak isteyen bir Doğu Roma -
Bulgar ordusu yenilgiye uğratıldı ve bu zaferin ardından Edirne
Osmanlılar'ın eline geçti. Kısa bir süre sonra, Edirne'yi geri almak
isteyen
Macar -
Sırp -
Bulgar -
Eflâk -
Bosna birleşik ordusu Edirne yakınlarında,
Sırpsındığı Savaşı'nda ağır bir yenilgiye uğratıldı (
1364). Osmanlılar kısa süre içinde
Bulgaristan'ı,
Yunanistan'ı ve
Sırbistan'ı ele geçirmeyi başardılar. 14.yy. sonlarında Osmanlı sınırı
Tuna'ya ve
Belgrad'a
dayanmış bulunuyordu. Balkan devletlerinin ve onları destekleyen Avrupa
devletlerinin Osmanlı ilerlemesini durdurma çabaları,
I. Kosova Savaşı (
1389),
Niğbolu (
1396),
Varna (
1444),
II. Kosova Savaşı (
1448) savaşları ile kırıldı. İstanbul'un Osmanlılar'ın eline geçmesinden önce Belgrad ve dolayları,
Arnavutluk, bazı liman şehirleri dışında Balkanlar büyük ölçüde Osmanlı egemenliğine girmiş bulunuyordu. Bu döneminde
Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı ile I.Murat'ın oğlu Şehzâde Bayezit'in evlenmeleri,
Kütahya,
Tavşanlı,
Emet,
Simav ve
Gediz dolaylarının çeyiz olarak Osmanlılar'a geçmesine neden oldu. Yine 1.Murat döneminde Osmanoğulları Beyliği,
Hamitoğulları Beyliği'nden
Akşehir,
Yalvaç,
Beyşehir,
Karaağaç ve
Seydişehir'i
1374'te 80.000 altın karşılığı satın alarak Anadolu'daki bu genişleme, kendilerini Anadolu Selçukluları'nın vârisi sayan
Karamanoğulları Beyliği ile sınırdaş yaptı ve bu durum Osmanlı - Karaman mücadelesinin başlamasına neden oldu. I. Murat'ın oğlu
Yıldırım Bayezit (I. Bayezit) (
1389 -
1402) tahta geçer.
Niğbolu Savaşı
Yıldırım Bayezitdöneminde, Anadolu Türk birliği yeniden sağlandı. Ancak Osmanlı'nın bu
kadar güçlenmesi, o sırada bir Çin seferi hazırlığında olan
Timur'u korkuttu. Batısında böylesine güçlü bir devlet bırakmak istemeyen
Timur,
Karakoyunlu ve
Celayirîli hükümdarının Osmanlı'ya sığnmasını bahane ederek Osmanlı'ya savaş açtı ve
Ankara'ya kadar geldi. O sırada
İstanbul'u kuşatmakta olan Bayezid kuşatmayı kaldırdı ve
Çubuk Ovası'nda
Timur'un ordusu ile karşılaştı. 28 Temmuz 1402de yapılan
Ankara Meydan Savaşı'nda
Bayezid kendisine bağlı Türk boylarının ona ihanet etmesinin de
etkisiyle çok ağır bir yenilgi aldı ve Timur'a esir düştü. Değişik
tarihcinin verdikleri değişik nedenlerle, büyük olasılıkla esarete
fazla dayanamaması nedeniyle Yıldırım Beyazid 8 Mart 1403de
Aksehir de oldu.
"
Fetret Devri"
adı verilen dönemin başında Timur, Anadolu beylerini eski topraklarına
kavuşturdu. Osmanlı Devleti'ni kimin idare edeceği Bayezid'in oğulları,
İsa,
Süleyman,
Musa ve
Mehmetarasında mücadelelere yol açtı. Osmanlı devleti merkezleri olan Bursa
ve Edirne birkaç defa el değiştirdi ve bu şahzadeler ellerine
geçirdikleri başkentte kendilerini Osmanlı Sultanı ilan ettiler. Önce
İsa Çelebi, ondan sonra Süleyman Çelebi ve en sonunda Musa Çelebi
elimine edildikten sonra
1413 yılında Mehmet Çelebi tek başına Osmanlı Sultanı olarak tahta çıktı.
Çelebi Mehmet, Osmanli devletinin birliğini yeniden sağladı ve devleti babasının zamanındaki eski gücüne kavuşturdu. Bu dönemde
Venediklilerle yapılan ilk deniz savaşı, başarısızlıkla sonuçlandı.
1421'de yerine oğlu
Sultan II. Murat padişah oldu.
Yıldırım'ın oğlu
Mustafa Çelebi'yi de beraberinde
Semerkant'a götürmüştü. Mustafa Çelebi olduğunu iddia eden (ve çok tarihçiye göre gerçekte Mustafa Çelebi olan) bir kişi
Mehmet Çelebi saltanatının son yıllarında hükümdarlık iddiasında bulundu; Venediklilerin desteğiyle
Selanik dolaylarında kuvvet toplayan Mustafa Çelebi Mehmet Çelebi'ye yenilerek Doğu Roma'ya sığındı. 1421de
II. Muratsaltanatı başında Mustafa Çelebi Bizanslıların desteğiyle büyük bir
isyan başlattı ve bir müddet devlet merkezi Edirne'yi ve Rumeli
idaresini eline alarak adına hutbe okutarak ve para bastırarak kendini
Osmanlı Sultanı ilan etti. II. Murat'in Veziriazami Amasyalı Beyazid
Paşa Sazlıdere Savaşından yenilip esir düştü ve öldürüldü. Mustaf
ordusuyla Anadolu'ya geçip Bursa'ya hücum edip şehri kuşattı. Fakat II.
Murat'in usta vezirleri tarafından Mustafa'nın çevresine onun bir
düzmeceolduguna inandırıldı; baş danışmanı vezirlik unvanı verilme sözü ile
ayartıldı ve Bursa yakınlarına gelen ordusu dağıldı. Trakya'ya kaçtı
ise orada da tutunamadı ve Kızılağaç Yenicesi'nde yakalanıp Edirne'de
idam edildi.
Düzmece Mustafa olayı denilen bu büyük isyan
II. Murat'ın karşılaştığı ilk isyan olmadı. Ertesi yıl genç küçük kardeşi
Küçük Mustafa isyan etti; İznik'i ele geçirdi ve yine baş danışmanı ihanetiyle bu isyan da bastırıldı.