50'Li YıLLaR

50'li yıllar [değiştir]


Ana madde: Türkiye Cumhuriyeti'nin Çok Partili Dönemi
Türkiye'nin en eski partisi ise 21 Mayıs 1889’da İttihad-ı Osmani adı altında kurulan padişah II. Abdülhamit'i tahttan indirmek amacıyla kurulan dernektir. Sonradan İttihat ve Terakki Cemiyeti adını alan bu örgüt II. Meşrutiyet'in ilanının ardından 18 Ekim-8 Kasım 1908 tarihleri arasında toplanan kongresinde siyasi fırka (parti) hâline geldiğini ilan etti.
II. Dünya Savaşı'nın bitmesiyle basında ve mecliste çok partili siyasal sistemi savunan bir anlayış oluştu. Buna CHP genel başkanı ve cumhurbaşkanı İsmet İnönü de yaptığı konuşmalarla destek verdi. Bunu takip eden gelişmelerde, meclisteki bütçe görüşmeleri sırasında, CHP içinde başını Adnan Menderes, Feridun Fikri Düşünsel, Yusuf Hikmet Bayur, Emin Sazak gibi bazı milletvekillerinin çektiği bir muhalefet oluştu. 11 Haziran'da
kabul edilen Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu, parti içindeki muhalefetin
güçlenmesine yol açtı. Bu yasanın görüşüldüğü sırada Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fuad Köprülü ve Refik Koraltan, parti Meclis Grubu'na Dörtlü Takrir olarak bilinen bir önerge verdiler. Ülke ve parti yönetiminde liberal düzenlemeler yapılmasını isteyen bu önerge, 12 Haziran'da
reddedildi. Bu gelişmelerden sonra Menderes, Köprülü ve Koraltan
partiden çıkarıldı. Bayar ise önce vekillikten sonra partiden istifa
etti.
Demokrat Parti (DP), 7 Ocak 1946'da Dörtlü Takrir'e
imza atanlar tarafından kuruldu. Parti genel başkanlığına Bayar
getirildi. DP, ekonomi ve siyasette liberal düzenlemeleri savunuyordu.
DP'nin kuruluşu iktidar tarafından önceleri hoş karşılanmıştır.
1950 genel seçimlerinde Demokrat Parti galip olarak çıkmıştır. Adnan Menderes liderliğindeki DP ilk başlarda çok popülerken 1950'lerin sonlarına doğru yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle sıkıntılı bir döneme girmiş ve 1960 yılında yapılan askerî darbe ile çok partili yaşam kesintiye uğramıştır.
Kore Savaşı [değiştir]


Ana madde: Kore Savaşı
Türkiye Cumhuriyeti, 1950 yılında başlayan Kore Savaşı'na fiilen katılmış ve 1950'den 1953'e kadar tugay büyüklüğünde bir kuvvetle Kuzey Kore'ye
karşı savaşmıştı. Kunuri Muharebesi'ndeki başarılarıyla dikkat çeken
Türk Tugayı, başta Koreliler olmak üzere bütün dünyanın takdirini
kazanmıştır.
II. Dünya Savaşı'nın bitip Soğuk Savaş'ın başlamasıyla Türkiye, uluslararası ortamda kendini yalnız buldu. II. Dünya Savaşı'nda tarafsız kalarak bütünlüğünü Almanya'ya karşı korumuş ancak savaş sonrasında Sovyetler'in Doğu Anadolu'da toprak ve Boğazlar'da üs ve ortak savunma talepleriyle karşılaşmıştı. Böylece Sovyet tehdidine karşı müttefik arayan Türkiye Batı Bloğu'na ve Amerika'ya yaklaşmaya başladı.
Türkiye, NATO'ya
girişini hızlandırmak için başlayan Kore Savaşı'na birlikler
göndermiştir. Özellikle sol kesimler tarafından "Türk gencinin kanının
Amerika'ya satılması" şeklinde eleştirilen bu davranış, Türkiye ile Batı Bloğu arasındaki yakınlaştırmayı hızlandırmış ve 18 Şubat 1952'de Türkiye bir NATO üyesi olmuştur.
Daha çok bilgi için: Kore Savaşı'nda Türkiye


6-7 Eylül Olayları [değiştir]


Ana madde: 6-7 Eylül Olayları
6 - 7 Eylül 1955'de İstanbul'da yaşayan Rum azınlıklarına yönelik tahrip ve yağma hareketi.
Kıbrıs Türkleri'ne yapılan baskılar, 1955 yılında Türkiye kamuoyunun gündeminde baş köşeye oturmuştur. Dışişleri yetkilileri Londra'da
Kıbrıs temaslarına devam ederken, ******'ün Selanik'teki evinde bir
bomba patlamasıyla ilgili haber, önce 6 Eylül 1955 günü saat 13.00
haberlerinde radyoda yayımlandı.
Bunun üzerine, “Atamızın evi bombalandı” manşetiyle ikinci baskı yapan Mithat Perin'in sahibi, Gökşin Sipahioğlu'nun yazı işleri müdürü olduğu DP yanlısı İstanbul Ekspres gazetesi genelde tirajı 20 bin civarında olduğu halde 6 Eylül'de 290.000 basmış ve o dönemde kurulmuş olan Kıbrıs Türktür Derneği üyelerince bütün İstanbul'da satılmaya ve halkı galeyana getirmek üzere kullanılmaya başlandı.
Aynı baskıda Kıbrıs Türktür Derneği genel sekreteri Kamil Önal Mukaddesata el uzatanlara bunu çok pahalıya ödeteceğiz, ödeteceğimizi alenen söylemekte de bir mahzur görmüyoruz diye yazmıştır.
Kıbrıs Türktür Cemiyeti'nin önayak olması ve diğer gençlik
örgütleri, meslek kuruluşları, DP teşkilatı, bazı resmi ve gayriresmî
makamların telkin ve teşvikiyle yerel kalabalıklar ve şehre dışarıdan
getirilmiş olan kitlelerce 6 Eylül akşamı Cumhuriyet tarihinde
görülmemiş bir yağma ve yıkım eylemi gerçekleştirildi.
İlk saldırı saat 19.00 sıralarında Şişli'deki Haylayf Pastanesi'ne yapıldı. Ardından büyüyen kalabalık Kumkapı, Samatya, Yedikule, Beyoğlu'na geçerek gayrimüslimlerin toplu olarak yaşadığı birçok semtte önce Rumların, ardından da Ermeni, Yahudi ve hatta yanlışlıkla bazı Türklerin dükkânlarına saldırarak yağmaya başladı. İstanbul'daki Rum
azınlığın ev, işyeri ve ibadet yerlerine yönelik bu saldırılarda
emniyet pasif bir tutum sergiledi. Rum vatandaşların adresleri hakkında
önceden bilgi sahibi olan, 20-30 kişilik organize birliklerin kent
içindeki ulaşımı özel arabalar, taksi ve kamyonların yanı sıra otobüs,
vapur gibi araçlar yardımıyla sağlandı. 7 Eylül sabahına kadar süren
saldırılarda aralarında kilise ve havraların da bulunduğu 5.000'den
fazla taşınmaz tahrip edildi ve milyonlarca dolarlık mal sokaklara
saçılıp, yağmalandı.
4.214 ev, 1.004 işyeri, 73 kilise, bir sinagog, iki manastır, 26 okul ile aralarında fabrika, otel, bar gibi yerlerin bulunduğu 5.317 mekân saldırıya uğramıştır.